

Większość z nas żyje w przekonaniu, że jest głosem w swojej głowie. Nasze poczucie „ja" kurczy się do rozmiarów myśli, które akurat przelatują przez umysł. Z tej perspektywy świat często wydaje się zagrażający, a własne emocje zaczynają przytłaczać. Czujemy się tak, jakby nie było na nie miejsca.
A co, jeśli powiem Ci, że ten wewnętrzny komentator to nie jesteś cały Ty? Co, jeśli ten krytyczny głos, lęk czy zwątpienie to tylko części Ciebie, które próbują Cię chronić? I co, jeśli kluczem do spokoju nie jest walka z nimi, a nawiązanie dialogu?
Jesteś czymś więcej niż głosem w swojej głowie
Wyobraź sobie, że nie musisz niczego udowadniać. Że istnieje w Tobie stan, w którym po prostu jesteś. To nie jest jakaś "lepsza wersja Ciebie", którą trzeba dopiero zbudować. To powrót do tego, kim jesteś od zawsze.
W terapii IFS ten stan nazywamy energią JA. To Twoje prawdziwe centrum – spokojne, ciekawe, odważne i pełne współczucia. To przestrzeń, która potrafi zaopiekować się każdym, nawet najtrudniejszym uczuciem.
Energia JA ma osiem głównych cech, które działają jak wewnętrzny kompas:
- Spokój
- Ciekawość
- Współczucie
- Odwaga
- Pewność siebie
- Jasność
- Kreatywość
- Łączność
Brzmi jak coś odległego? Pomyśl o momencie, w którym pocieszałeś przyjaciela w kryzysie. Prawdopodobnie byłeś spokojny, obecny i pełen współczucia. To właśnie energia Twojego JA w działaniu.
Dlaczego nie czujemy tego na co dzień? Poznaj swoje części ochronne
Jeśli ten naturalny stan spokoju jest w nas, to dlaczego tak rzadko go odczuwamy?
Ponieważ przykrywają go części obronne. To te wszystkie głosy i strategie, które rozwinęliśmy w sobie, by chronić się przed zranieniem. Wewnętrzny Krytyk, Lękliwy Planista, Perfekcjonista, Prokrastynator – to wszystko są części, które wzięły na siebie ciężką pracę ochrony Twoich najdelikatniejszych, zranionych miejsc.
Twój Wewnętrzny Krytyk nie jest Twoim wrogiem. To część Ciebie, która boi się, że jeśli nie będzie Cię popędzać i krytykować, to poniesiesz porażkę lub zostaniesz odrzucony. Robi to z miłości, choć w bardzo niezgrabny sposób. Zamiast go uciszać, możemy go poznać.
Ćwiczenie: Nawiąż dialog ze swoją częścią
To ćwiczenie jest zaproszeniem do pierwszego spotkania z jedną ze swoich części. Celem nie jest rozwiązanie problemu, ale nawiązanie kontaktu z ciekawością i współczuciem. Daj sobie 10-15 minut w spokojnym miejscu.
Krok 1: Zidentyfikuj Część
Pomyśl o czymś, co ostatnio Cię trapi. Może to być natrętna myśl ("Znowu mi się nie uda"), trudna emocja (lęk przed oceną) albo fizyczne odczucie (ścisk w żołądku na myśl o pracy). Wybierz coś, co nie jest przytłaczające (na skali 0-10, wybierz coś na poziomie 4-6).
Krok 2: Skup się na odczuciach
Gdy masz już tę myśl lub uczucie, zamknij oczy i zobacz, gdzie czujesz je w swoim ciele. Czy to ucisk w gardle? Ciężar na ramionach? A może obraz lub głos w głowie? Po prostu to zauważ, bez oceniania.
Krok 3: Oddziel się od Części
W myśli powiedz do tego odczucia: "Zauważam cię. Wiem, że tu jesteś. Chciałbym cię lepiej poznać". Zobacz, czy możesz spojrzeć na to odczucie jak na coś, co jest w Tobie, ale nie jest Tobą. To jest część Ciebie, nie całość.
Krok 4: Wejdź w stan Ciekawości
Sprawdź, jak się czujesz wobec tej części. Czy jest w Tobie irytacja, strach, a może... odrobina ciekawości? Jeśli czujesz coś innego niż ciekawość, poproś te inne uczucia, by na chwilę dały Ci trochę przestrzeni, żebyś mógł poznać tę pierwszą część.
Gdy poczujesz choć odrobinę ciekawości, zadaj jej w myślach kilka pytań. Czekaj na odpowiedzi, które mogą przyjść w formie myśli, obrazów, słów czy odczuć:
- Co chcesz, żebym o Tobie wiedział?
- Jaką rolę dla mnie pełnisz? Co jest Twoim zadaniem?
- Czego się obawiasz, że mogłoby się stać, gdybyś przestał(a) wykonywać swoją pracę?
- Jak długo już to dla mnie robisz?
Krok 5: Wysłuchaj i podziękuj
Po prostu słuchaj odpowiedzi. Nie musisz niczego zmieniać ani naprawiać. Na koniec podziękuj tej części za to, że się z Tobą podzieliła informacjami i za ciężką pracę, którą dla Ciebie wykonuje. Możesz jej powiedzieć, że teraz, gdy już wiesz o jej istnieniu, będziesz do niej wracać.
A Ty? Z którą swoją częścią chciałbyś nawiązać dialog? Może z tym głosem, który mówi, że nie jesteś wystarczająco dobry? A może z tą częścią, która zawsze się martwi o przyszłość?